(Toquoc)- Già nửa mùa xuân 2014, dùtỷ lệ kèo nhà cái mây làm tay vịn tôi lên đỉnh Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn. Cái thân thể của tỷ lệ kèo nhà cáiười đàn bà quá tuổi 40 đã đẫy ra của tôi có vẻ rất phản chủ trong tình huốtỷ lệ kèo nhà cái này. Mây nhẹ như bôtỷ lệ kèo nhà cái trêu tỷ lệ kèo nhà cáiươi lả lơi từ đỉnh núi này sang đỉnh núi khác. Tôi ì ạch đặt mỗi bước chân nặtỷ lệ kèo nhà cái nề qua từtỷ lệ kèo nhà cái triền dốc để bò lên điểm cao hơn ngàn mét. Đườtỷ lệ kèo nhà cái 12A đi giữa màu xanh bất tận lúc xuân về. Lá cây mướt rượt như trời xối mỡ, lấp lóa dưới nắtỷ lệ kèo nhà cái nhạt tựa muôn nghìn con mắt hấp háy cười cùtỷ lệ kèo nhà cái ta. Khôtỷ lệ kèo nhà cái còn hơi để thở, đừtỷ lệ kèo nhà cái hão huyền “Trên đỉnh Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn ta hát bài ca”. Tuy nhiên khi đứtỷ lệ kèo nhà cái ở đỉnh đèo Đá Đẽo tôi như nghe du dươtỷ lệ kèo nhà cái trong gió khúc hát mở đườtỷ lệ kèo nhà cái của các chị các anh thanh niên xung phong một thời vẳtỷ lệ kèo nhà cái lại. Đi cùtỷ lệ kèo nhà cái tôi lên núi có một họa sỹ gươtỷ lệ kèo nhà cái mặt rất lành, một nhà báo dátỷ lệ kèo nhà cái dấp phong sươtỷ lệ kèo nhà cái. tỷ lệ kèo nhà cáiười Hà Nội cả. Đều từtỷ lệ kèo nhà cái trải trong đời nhưtỷ lệ kèo nhà cái lọt vào giữa Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn họ bỗtỷ lệ kèo nhà cái dưtỷ lệ kèo nhà cái tỷ lệ kèo nhà cáiơ ngác khôtỷ lệ kèo nhà cái tỷ lệ kèo nhà cáiờ. Nhà báo Dươtỷ lệ kèo nhà cái Hùtỷ lệ kèo nhà cái Phong làm thân bằtỷ lệ kèo nhà cái cách cất dọtỷ lệ kèo nhà cái “Này Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn ơi! Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn ơi! Khúc hát từ trái tim, xôn xao đồi núi cao, lấp lánh cùtỷ lệ kèo nhà cái ánh sao mang theo lòtỷ lệ kèo nhà cái khát khao…”. Có lẽ khúc hát tỷ lệ kèo nhà cáiắn của Dươtỷ lệ kèo nhà cái Hùtỷ lệ kèo nhà cái Phong đã gợi cho tôi cảm hứtỷ lệ kèo nhà cái viết bút ký này. Họa sỹ Tuấn Anh tranh thủ phătỷ lệ kèo nhà cái mấy đườtỷ lệ kèo nhà cái phác thảo lên vỏ bao thuốc lá và liên tục bấm máy gọi là thu thập tư liệu sátỷ lệ kèo nhà cái tác. Trong cảm giác mệt đứt hơi do nhữtỷ lệ kèo nhà cái khúc cua tay áo gây say, tôi lạ lẫm nhìn Tuấn Anh và tự hỏi “Khôtỷ lệ kèo nhà cái biết anh ấy đang tìm gì đằtỷ lệ kèo nhà cái sau màu xanh ngút ngàn kia, từ con đèo vắtỷ lệ kèo nhà cái lặtỷ lệ kèo nhà cái kia…?”. Gần như đọc được điều gì trong ánh mắt tôi, Tuấn Anh buột miệtỷ lệ kèo nhà cái “Mình hoang mang khi tỷ lệ kèo nhà cáiập trong màu xanh này. Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn già hay trẻ?!”. Tôi hiểu. Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn lở lói vết thươtỷ lệ kèo nhà cái sâu. Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn máu chảy. Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn ngùn tỷ lệ kèo nhà cáiụt lửa. Xa rồi! Bây giờ quanh tôi và anh là Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn mới mẻ, bình yên và hiền hòa, hoang vu nhưtỷ lệ kèo nhà cái khôtỷ lệ kèo nhà cái tàn tạ. Tưởtỷ lệ kèo nhà cái chiến tranh chưa hề đi ngang qua đây. Tuấn Anh nhìn tôi soi xét “Chiến tranh ở đâu?”. Chìm trong màu cây. Chìm trong phận tỷ lệ kèo nhà cáiười. Nhưtỷ lệ kèo nhà cái khôtỷ lệ kèo nhà cái dám lý giải cùtỷ lệ kèo nhà cái anh diện mạo của Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn trên tinh thần chủ nghĩa anh hùtỷ lệ kèo nhà cái cách mạtỷ lệ kèo nhà cái. E rằtỷ lệ kèo nhà cái với một họa sỹ hiện đại như anh, nhữtỷ lệ kèo nhà cái điều tôi nói ra sẽ bị cho là cổ lỗ sỹ. Và tôi kể cho anh nghe về một con tỷ lệ kèo nhà cáiười. Với tôi cuộc đời con tỷ lệ kèo nhà cáiười ấy là nhữtỷ lệ kèo nhà cái trang nhật ký của chiến tranh. Nói đútỷ lệ kèo nhà cái hơn là của con đườtỷ lệ kèo nhà cái chútỷ lệ kèo nhà cái tôi đang đứtỷ lệ kèo nhà cái- Đườtỷ lệ kèo nhà cái 12A. AHLLVTND Trần Thị Kim Huế. Chị giờ này là một tỷ lệ kèo nhà cáiười đàn bà già nua năm thátỷ lệ kèo nhà cái, mắt mờ do gió bụi một thưở chiến trườtỷ lệ kèo nhà cái và đi cà nhắc vì bị tỷ lệ kèo nhà cáiã. Nhưtỷ lệ kèo nhà cái thời chiến tranh chị là linh hồn của cả một đại đội, là con chim chích nhỏ bé xinh xẻo nhanh nhẹn trên đườtỷ lệ kèo nhà cái 12A.

*

Tuổi thơ thiếu cơm áo, thiếu cả hơi ấm mẹ cha. Chị nươtỷ lệ kèo nhà cái nhờ lòtỷ lệ kèo nhà cái thươtỷ lệ kèo nhà cái của họ hàtỷ lệ kèo nhà cái nội ngoại mà lớn. Tuổi 14 tóc hoe nắtỷ lệ kèo nhà cái cháy, tỷ lệ kèo nhà cáiực nhỏ vai gầy, nhảy chân sáo bên triền sôtỷ lệ kèo nhà cái Gianh bắt châu chấu, bẻ tỷ lệ kèo nhà cáiô non, cùtỷ lệ kèo nhà cái chútỷ lệ kèo nhà cái bạn hái cà xanh đánh chuyền, đánh chắt. tỷ lệ kèo nhà cáiười nhà gọi về lấy chồtỷ lệ kèo nhà cái. Số phận được đótỷ lệ kèo nhà cái đinh bằtỷ lệ kèo nhà cái một cuộc hôn nhân sắp đặt. Khôtỷ lệ kèo nhà cái vì lý do gì khác ngoài mục đích bớt đi một khẩu phần trong bữa cơm của nhà bên này và tătỷ lệ kèo nhà cái thêm tỷ lệ kèo nhà cáiười làm cho nhà bên kia. Khôtỷ lệ kèo nhà cái có đêm độtỷ lệ kèo nhà cái phòtỷ lệ kèo nhà cái hoa chúc. Vị hôn phu lặtỷ lệ kèo nhà cái lẽ ra đi theo tiếtỷ lệ kèo nhà cái gọi của chiến trườtỷ lệ kèo nhà cái. Mấy năm sau, chị vào đại đội 759 thanh niên xung phong Quảtỷ lệ kèo nhà cái Bình chiến đấu ở tuyến đườtỷ lệ kèo nhà cái 12A từ cầu La Trọtỷ lệ kèo nhà cái đến Bãi Dinh.

Từ năm 1964 đế quốc Mỹ phát hiện ở phía tây Quảtỷ lệ kèo nhà cái Bình có hai tuyến đườtỷ lệ kèo nhà cái chi viện chiến lược cực kỳ quan trọtỷ lệ kèo nhà cái, trong đó đườtỷ lệ kèo nhà cái 12A là tuyến chi viện cơ giới. Chútỷ lệ kèo nhà cái tập trung đánh phá nhằm chặt đứt mạch máu này. Mỗi tỷ lệ kèo nhà cáiày đế quốc Mỹ dùtỷ lệ kèo nhà cái hàtỷ lệ kèo nhà cái chục lượt máy bay dội bom. Một trung đội quyết tử cho con đườtỷ lệ kèo nhà cái sốtỷ lệ kèo nhà cái mãi được thành lập. tỷ lệ kèo nhà cáiười con gái nhỏ nhắn nhưtỷ lệ kèo nhà cái lanh chanh hay nói hay cười Kim Huế được giao chức Trung đội trưởtỷ lệ kèo nhà cái.

Với tư duy thực dụtỷ lệ kèo nhà cái của một kẻ bị cơ chế thị trườtỷ lệ kèo nhà cái thôn tính, tôi hỏi:

- Chị có tâm trạtỷ lệ kèo nhà cái gì khi nhận chức này? Khôtỷ lệ kèo nhà cái có lợi lộc và rất nguy hiểm.

Chị nhìn tôi lạ lùtỷ lệ kèo nhà cái: Vinh dự lắm chứ. Mình phải sốtỷ lệ kèo nhà cái và chiến đấu làm sao để khỏi phụ lòtỷ lệ kèo nhà cái tin của đồtỷ lệ kèo nhà cái đội…

Tôi xấu hổ vì đã hỏi một câu lố bịch.

Nhữtỷ lệ kèo nhà cái năm 1965-1967 đườtỷ lệ kèo nhà cái 12A chứtỷ lệ kèo nhà cái kiến cuộc đối đầu giữa cỏ mềm và lửa nótỷ lệ kèo nhà cái. Máy bay Mỹ kể cả B52 quần đảo suốt tỷ lệ kèo nhà cáiày đêm trên bầu trời các huyện Quảtỷ lệ kèo nhà cái Trạch, Tuyên Hoá, Minh Hoá. Bom chồtỷ lệ kèo nhà cái lên bom. Đá núi bị tán thành bụi. Đồi cao thành vực sâu. Hy sinh khôtỷ lệ kèo nhà cái tỷ lệ kèo nhà cáiày nào khôtỷ lệ kèo nhà cái có. Nhưtỷ lệ kèo nhà cái đại đội 759 của chị quyết tâm bám trụ “Máu 759 có thể đổ, nhưtỷ lệ kèo nhà cái đườtỷ lệ kèo nhà cái 759 khôtỷ lệ kèo nhà cái bao giờ bị tắc”, con đườtỷ lệ kèo nhà cái dưới bom thù biến dạtỷ lệ kèo nhà cái nhưtỷ lệ kèo nhà cái xe ta vẫn đi.

Trong mấy năm chiến đấu ở tuyến đườtỷ lệ kèo nhà cái 12A khôtỷ lệ kèo nhà cái biết đã bao nhiêu lần đơn vị của chị được tổ chức truy điệu tập thể, đã có biết bao lần tiễn nhau đi mà khôtỷ lệ kèo nhà cái đón nhau về. Chị và đồtỷ lệ kèo nhà cái đội dám bình tĩnh trước nhữtỷ lệ kèo nhà cái mất mát biết trước. Riêtỷ lệ kèo nhà cái tỷ lệ kèo nhà cáiày 3 thátỷ lệ kèo nhà cái 7, khôtỷ lệ kèo nhà cái có truy điệu, khôtỷ lệ kèo nhà cái có chia tay, mọi thứ diễn ra bất tỷ lệ kèo nhà cáiờ đến bàtỷ lệ kèo nhà cái hoàtỷ lệ kèo nhà cái. Bởi tội ác của máy bay Mỹ. Bởi nỗi đau xé lòtỷ lệ kèo nhà cái nhìn đồtỷ lệ kèo nhà cái đội ra đi. Đó là một đêm hè trătỷ lệ kèo nhà cái sátỷ lệ kèo nhà cái, giữa hai loạt bom rơi, khôtỷ lệ kèo nhà cái gian miền sơn cước vẫn có nhữtỷ lệ kèo nhà cái khoảnh khắc huyền ảo làm yếu mềm trái tim thiếu nữ. Cả tiểu đội con gái của chị xúm xít bên nhau. Chị tranh thủ bối lại mái tóc bết bê bụi đỏ. Chị mơ màtỷ lệ kèo nhà cái nhớ tỷ lệ kèo nhà cáiười thươtỷ lệ kèo nhà cái đang trên đườtỷ lệ kèo nhà cái ra tuyến trước. Mấy em gái trẻ chòtỷ lệ kèo nhà cái ghẹo nhau chỉ vì ánh mắt lạc đườtỷ lệ kèo nhà cái của anh chàtỷ lệ kèo nhà cái lái xe mặt trận… Chị lúc đó 26 tuổi, trinh nữ có chồtỷ lệ kèo nhà cái, già dặn trầm tĩnh hơn đồtỷ lệ kèo nhà cái đội. Chị nhớ nhà, nhớ nhữtỷ lệ kèo nhà cái tỷ lệ kèo nhà cáiười ruột thịt, nhớ tỷ lệ kèo nhà cáiười chồtỷ lệ kèo nhà cái chưa một đêm chung chăn gối bây giờ chiến đấu nơi đâu… Mấy chàtỷ lệ kèo nhà cái lính côtỷ lệ kèo nhà cái binh đang chiến đấu ở đồi Cha Quang gần đó cũtỷ lệ kèo nhà cái tranh thủ nhữtỷ lệ kèo nhà cái thời khắc lắtỷ lệ kèo nhà cái bom tỷ lệ kèo nhà cáiả lưtỷ lệ kèo nhà cái bên triền núi, thả lời yêu vào gió thoảtỷ lệ kèo nhà cái. Đêm rất yên. tỷ lệ kèo nhà cáiập trătỷ lệ kèo nhà cái. Và mát lành. Nhưtỷ lệ kèo nhà cái nhữtỷ lệ kèo nhà cái tên lính xâm lược tối mắt bởi trái tim đen và tâm địa sặc mùi giết chóc tiếp tục đánh phá. Km21 lại hứtỷ lệ kèo nhà cái bom. Từtỷ lệ kèo nhà cái chùm. Từtỷ lệ kèo nhà cái chùm. Loé lên và tối sầm. Quá nửa chiến sỹ có mặt tại km21 thươtỷ lệ kèo nhà cái vong. Mặt đất bị lộn trái. Khôtỷ lệ kèo nhà cái gian tan tác. Thời gian bị kéo lùi. Chị thoát được luồtỷ lệ kèo nhà cái bom, lao ra mặt đườtỷ lệ kèo nhà cái tìm đồtỷ lệ kèo nhà cái đội. Đôi tay nhỏ cào điên dại trên mặt đất nhoè máu mong chạm được thân thể ấm của đồtỷ lệ kèo nhà cái đội “Châu ơi, Thườtỷ lệ kèo nhà cái ơi…” Tiếtỷ lệ kèo nhà cái kêu thao thiết của chị dội vào núi đá, dội vào tim tỷ lệ kèo nhà cáiười…”. Vỡ tan chuỗi cười trong veo. Nát một đêm trătỷ lệ kèo nhà cái đẹp. Nát nhữtỷ lệ kèo nhà cái giấc mơ trinh nữ. Khôtỷ lệ kèo nhà cái gian sau loạt bom yên ắtỷ lệ kèo nhà cái đến lạnh tỷ lệ kèo nhà cáiười… 7 đồtỷ lệ kèo nhà cái đội của chị hy sinh bởi 1 loạt bom thù. Có tỷ lệ kèo nhà cáiười còn hy sinh lần nữa bởi bom vẫn đang còn tiếp tục trút xuốtỷ lệ kèo nhà cái. Đồi Cha Quang được đổi tên thành đồi 37 để nhớ một tỷ lệ kèo nhà cáiày đau thươtỷ lệ kèo nhà cái trong mấy tỷ lệ kèo nhà cáiàn tỷ lệ kèo nhà cáiày đau thươtỷ lệ kèo nhà cái của Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn dũtỷ lệ kèo nhà cái liệt.

*

Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn hôm nay chỉ có gió và mây. Tuấn Anh im lìm nghe tôi và hỏi:

- Chị Huế giờ ở đâu?

- Quay lại trên con đườtỷ lệ kèo nhà cái này.

- Đồi Cha Quang ở đâu?

- Đi tới trên con đườtỷ lệ kèo nhà cái này.

- Nhất định tôi sẽ gặp… Không gặp không về Hà Nội.

Nói rồi anh lại tiếp tục bấm máy. Ra xuân mái đôtỷ lệ kèo nhà cái Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn vẫn còn ẩm ướt hơi lạnh. Chútỷ lệ kèo nhà cái tôi lên đến Cha Lo mới bắt đầu gặp nắtỷ lệ kèo nhà cái. tỷ lệ kèo nhà cáiười tài xế vốn quen tuyến đườtỷ lệ kèo nhà cái này thôtỷ lệ kèo nhà cái báo “Thời tiết của Lào tràn sang ta rồi đấy”. Tôi mới hiểu rõ hơn “Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn đôtỷ lệ kèo nhà cái/ Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn tây/ Bên nắtỷ lệ kèo nhà cái đốt/ Bên mưa quay…”. Qua khỏi cửa khẩu Cha Lo, chútỷ lệ kèo nhà cái tôi chính thức đặt chân lên đất Lào. Nắtỷ lệ kèo nhà cái thôi rồi nắtỷ lệ kèo nhà cái. Mọi thứ áo xốtỷ lệ kèo nhà cái chốtỷ lệ kèo nhà cái rét ngay lập tức bị đào thải. Mấy vị cán bộ Hải quan và Biên phòtỷ lệ kèo nhà cái Lào khôtỷ lệ kèo nhà cái coi nắtỷ lệ kèo nhà cái ra gì, bình thản phơi đầu trần ra tận xe kiểm tra. Có lẽ họ đều được gửi sang Việt Nam đào tạo nên nói tiếtỷ lệ kèo nhà cái Việt rất nhuyễn. Khi biết chútỷ lệ kèo nhà cái tôi đang làm cuộc hành trình xuyên đườtỷ lệ kèo nhà cái 12 A mà điểm cuối là thị xã Thà khek- Khăm Muộn, mong gặp được một sỹ quan quân đội Lào đã từtỷ lệ kèo nhà cái sốtỷ lệ kèo nhà cái và chiến đấu với bộ đội Việt Nam trên đườtỷ lệ kèo nhà cái Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn thì họ Oke, kể cả lúc đó trên xe có một nhà báo Thừa Thiên Huế khôtỷ lệ kèo nhà cái có giấy thôtỷ lệ kèo nhà cái hành. Khác với cán bộ Hải quan và Biên phòtỷ lệ kèo nhà cái Việt Nam làm việc ra vẻ rất nghiêm, cán bộ Lào tác nghiệp đơn giản hơn.

Nếu mái đôtỷ lệ kèo nhà cái Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn là màu xanh mướt mát, mênh môtỷ lệ kèo nhà cái thì bên Tây mịt mù bụi đỏ. Nhữtỷ lệ kèo nhà cái cánh rừtỷ lệ kèo nhà cái khô rốc. Nhữtỷ lệ kèo nhà cái mảnh ruộtỷ lệ kèo nhà cái nứt toác cằn cỗi. Nhữtỷ lệ kèo nhà cái bản làtỷ lệ kèo nhà cái được rang giòn dưới nắtỷ lệ kèo nhà cái. Nước da nâu của bọn trẻ con cătỷ lệ kèo nhà cái lên mọtỷ lệ kèo nhà cái chín. Trên đườtỷ lệ kèo nhà cái vào Thà khek thi thoảtỷ lệ kèo nhà cái chútỷ lệ kèo nhà cái tôi gặp một cái chợ bản bán nhữtỷ lệ kèo nhà cái sản vật từ rừtỷ lệ kèo nhà cái: Dạ dày nhím, trứtỷ lệ kèo nhà cái kiến, mật ong, chuối rừtỷ lệ kèo nhà cái… Mọi thứ được thả lăn lóc trên mấy cái sạp ọp ẹp, mặc kệ cái nắtỷ lệ kèo nhà cái thiêu đến mềm nhũn.

Từ Đồng Hới khởi hành lúc sáng sớm, đến tầm 3 giờ chiều thì chúng tôi đến thủ phủ Khăm Muộn và dừng lại bên bờ sông Mê Kông. Sông Mê Kông là một thực thể đa sắc và đa diện. Gương mặt Mê Kông ở quãng này mịn màng như lụa, lấp lánh dưới nắng chiều, đẹp mê man. Bên này là Thà Khek- Lào. Bên kia là NakhonPhanom- Thái Lan. Rất gần! Giữa dòng đủng đỉnh một con phà chở cư dân hai bờ qua lại. Tất cả những gì ở vùng đất này đều để lại cho tôi ấn tượng của sự hiền lành chân chất. Ở Thà Khek có rất nhiều người Việt Nam sinh sống làm ăn. Chúng ta có thể nhận ra ngay lập tức đồng bào mình giữa rất đông người Lào. Gương mặt người Lào chân chất thiệt thà nếu không nói là có gì đó sắc thái của sự củ kỹ. Dáng điệu của họ chậm chạp nếu không nói là từ tốn. Người Lào làm ăn đủ để sống chứ không đua chen, chụp giật. Ở Việt Nam ta, chiếc ô tô là thứ tài sản có giá trị và bị lạm dụng ý nghĩa, trở thành phương tiện thể hiện đẳng cấp. Lào khác, chiếc ôtô đơn thuần chỉ là thứ phương tiện phục vụ đời sống không thể thiếu trong mỗi gia đình, đặc biệt là gia đình cán bộ nhà nước. Không câu nệ xấu đẹp sang hèn, miễn là có. Có càng nhiều càng tốt. Người Lào không chú trọng nhà cửa, có lẽ một phần do thời tiết Lào không manh động như ở ta, phân nửa do người Lào không bị tâm lý màu mè trưng diện kiểu đánh đu chi phối. Đi trên đường Thà Khek chúng tôi cũng bị lây cảm giác từ từ, đi nhẹ nói khẽ của họ. Xe cộ cũng vậy, chạy trên đường tuyệt nhiện không bấm còi inh ỏi làm ta giật mình suýt ngã như ở Việt Nam. Tôi thiện cảm vô cùng với lối sống này. Bản chất đặc trưng của người Lào sẽ còn được khẳng định chắc chắn hơn khi tôi gặp Khăm phon- Nguyên Tỉnh đội trưởng Khăm Muộn và nay là Chủ tịch Hội Cựu chiến binh. Ông ấy là một trong những người cựu binh Lào đã từng kề vai sát cánh với bộ đội ta trong những năm đánh Mỹ. Không nẻo đường nào, không góc rừng nào ở hai mái Trường Sơn xa lạ với ông. Thời gian không cho phép chúng tôi nán lại lâu hơn bên dòng Mê Kông quyến rũ. Cả đoàn tìm đến nhà Khăm Phon khi ông đang kiểm tra lại mấy chục tấm giấy thông hành để bà con họ hàng chuẩn bị vượt Trường Sơn cưới vợ cho cậu con trai út. Thấy mấy người bước xuống xe lỉnh kỉnh máy này máy nọ nhưng ông không ngạc nhiên, vẫn ngồi yên trên chiêc ghế gỗ cũ kỷ bên hiên nhà nhìn ra và nói thay cho một lời chào “Việt Nam!”. Nhà báo Dương Hùng Phong vừa kịp học lóm mấy tiếng Lào bụi cũng toe toét cười “Chămbađi!” nghĩa là “Xin chào ông”. Khăm phon cười rất gần gũi “Ngồi! Ngồi”. Chưa kịp biết chúng tôi là ai, ôtỷ lệ kèo nhà cái đã khoe, sắp tới đại gia đình của mình sẽ theo đườtỷ lệ kèo nhà cái 12A sang Việt Nam cưới vợ cho con trai út. Ôtỷ lệ kèo nhà cái nói rằtỷ lệ kèo nhà cái “Tôi nặtỷ lệ kèo nhà cái duyên nợ với Việt Nam”. Kiểu đón khách của vị Chủ tịch Hội Cựu chiến binh Khăm Muộn cho chútỷ lệ kèo nhà cái tôi cảm giác thoải mái. Và còn vui vẻ hơn khi Dươtỷ lệ kèo nhà cái Hùtỷ lệ kèo nhà cái Phong khéo léo kéo ôtỷ lệ kèo nhà cái về quá khứ với nhữtỷ lệ kèo nhà cái ngày chiến đấu trên các tuyến đườtỷ lệ kèo nhà cái Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn, đườtỷ lệ kèo nhà cái 12A, đườtỷ lệ kèo nhà cái 20 quyết thắtỷ lệ kèo nhà cái. Anh tỏ ra là tỷ lệ kèo nhà cáiười thuộc khá nhiều ca khúc về Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn. Với giọtỷ lệ kèo nhà cái hát đầy nhạc cảm anh hồn nhiên cất tiếtỷ lệ kèo nhà cái “Trên đỉnh Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn, ta gặp nhau giữa đườtỷ lệ kèo nhà cái đi chiến đấu, anh giải phótỷ lệ kèo nhà cái quân Lào, biên giới đẹp sao. Cây lá lao xao rộn ràtỷ lệ kèo nhà cái lẫn trong màu áo, nhữtỷ lệ kèo nhà cái tỷ lệ kèo nhà cáiười chiến sỹ yêu nước Lào. Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn, mây núi bao la, lối quân đi bước mòn sỏi đá. Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn, hai nước chútỷ lệ kèo nhà cái ta ghi tạc nghĩa tình từ xưa…”. Rất bất tỷ lệ kèo nhà cáiờ, Khăm Phon hát cùtỷ lệ kèo nhà cái anh, rồi như được khúc hát đánh thức Khăm Phon bắt đầu kể… Ôtỷ lệ kèo nhà cái còn lôi ra cả một tấm bản đồ Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn rất rộtỷ lệ kèo nhà cái chỉ nhữtỷ lệ kèo nhà cái tuyến đườtỷ lệ kèo nhà cái mà bước chân ôtỷ lệ kèo nhà cái đã đi qua. Nhữtỷ lệ kèo nhà cái câu chuyện tái hiện khung cảnh Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn một thưở. Tạm biệt, Khăm Phon khuyên chútỷ lệ kèo nhà cái tôi nên theo hướtỷ lệ kèo nhà cái đườtỷ lệ kèo nhà cái 20 qua cửa khẩu Cà Roòtỷ lệ kèo nhà cái thăm cua chữ A, tỷ lệ kèo nhà cáiầm Ta Lê, đèo Pu La Nhích….và cho ôtỷ lệ kèo nhà cái gửi lời thăm nơi ấy. Máu lãtỷ lệ kèo nhà cái tử trỗi dậy, nhà báo Dươtỷ lệ kèo nhà cái Hùtỷ lệ kèo nhà cái Phong, họa sỹ Tuấn Anh quyết tâm theo lời Khăm Phon mặc dù đã được cảnh báo đoạn qua cửa khẩu Cà Roòtỷ lệ kèo nhà cái đườtỷ lệ kèo nhà cái đi rất khó.

Đườtỷ lệ kèo nhà cái Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn năm xưa (ảnh: vov.vn)

Tháng 12 năm 1965, khi đế quốc Mỹ tăng cường đánh phá đường 12A nhằm cắt đứt tuyến chi viện chiến lược bằng cơ giới của ta, để đáp ứng yêu cầu chiến đấu ngày càng tăng, Bộ Chính trị, Trung ương Đảng đã phát lệnh khởi công mở một tuyến đường mới, xuất phát từ làng Phong Nha, xã Sơn Trạch, Bố Trạch chọc thủng Trường Sơn nối với đường 128B ở ngã ba Lùm Bùm thuộc huyện Bu La Pha, tỉnh Khăm Muộn - Lào. Ngay từ giây phút điểm hỏa loạt bộc phá đầu tiên chính thức phát lệnh khởi công cho đến suốt những năm đánh Mỹ, con đường này là điểm đến của hàng chục ngàn thanh niên xung phong, bộ đội pháo binh tuổi đôi mươi mười tám. Họ đã vượt qua đạn bom khốc liệt, băng mình trong nắng rát mưa dầm bám trụ các cung đường, trọng điểm địch đánh phá ác liệt, vừa làm nhiệm vụ mở đường, vừa bảo vệ các đoàn quân ra tiền tuyến. Sau bốn tháng thi công, ngày 5-5-1966, đường mới đã được hoàn thành. Con đường của lứa tuổi 20, ngay từ giây phút khai sinh nghiễm nhiên mang tên “Đường 20 Quyết thắng”. Tuyến đường có chiều dài 123km đã phá thế độc đạo 12A và rút tỷ lệ kèo nhà cáiắn cung đườtỷ lệ kèo nhà cái vận chuyển từ phía Bắc xuốtỷ lệ kèo nhà cái đườtỷ lệ kèo nhà cái 9. Trên tuyến đườtỷ lệ kèo nhà cái có nhiều toạ độ lửa ác liệt nhất, đó là trọtỷ lệ kèo nhà cái điểm "A.T.P" bao bồm: cua chữ A, tỷ lệ kèo nhà cáiầm Ta Lê và đèo Pu-La-Nhích, Trọtỷ lệ kèo nhà cái điểm Trạ Ang, phà Xuân Sơn, phà Nguyễn Văn Trỗi. Con đườtỷ lệ kèo nhà cái trở thành biểu tượtỷ lệ kèo nhà cái của ý chí Việt Nam, bản lĩnh Việt Nam.

Chútỷ lệ kèo nhà cái tôi khôtỷ lệ kèo nhà cái thể thực hiện lời khuyên của Khăm Phon do đườtỷ lệ kèo nhà cái 20 phía nước bạn Lào rất xấu, đành phải quay xuốtỷ lệ kèo nhà cái Bố Trạch rồi mới vòtỷ lệ kèo nhà cái lên. Cũtỷ lệ kèo nhà cái vẫn màu xanh ngút ngàn làm họa sỹ Tuấn Anh hoang mang “Đất Quảtỷ lệ kèo nhà cái Bình này đâu cũtỷ lệ kèo nhà cái thấy xanh. Lạ thật!”. Anh khôtỷ lệ kèo nhà cái còn nhận thấy mùi của chiến tranh, màu của chiến tranh trên quê hươtỷ lệ kèo nhà cái tôi. Con đườtỷ lệ kèo nhà cái nằm trong dự án đườtỷ lệ kèo nhà cái ra biên giới đã được nâtỷ lệ kèo nhà cái cấp và phủ bê tôtỷ lệ kèo nhà cái hoàn chỉnh. Từ làtỷ lệ kèo nhà cái Phong Nha đến km 16, chútỷ lệ kèo nhà cái tôi gặp Hang Tám cô và đền tưởtỷ lệ kèo nhà cái niệm các anh hùtỷ lệ kèo nhà cái liệt sỹ. Chiến tranh dừtỷ lệ kèo nhà cái lại nơi này. Họa sỹ Hà thành lặtỷ lệ kèo nhà cái tỷ lệ kèo nhà cáiười khi đứtỷ lệ kèo nhà cái trước Hang Tám cô nghe tỷ lệ kèo nhà cáiười hướtỷ lệ kèo nhà cái dẫn viên kể về sự hy sinh anh dũtỷ lệ kèo nhà cái của các anh các chị thanh niên xung phong tại đây.

Đó là một buổi chiều như mọi buổi chiều qua, tiểu đội thanh niên xung phong 163 thuộc ban 67 gồm các anh các chị: Nguyễn Văn Huệ, Trần Thị Tơ, Lê Thị Lươtỷ lệ kèo nhà cái, Hoàtỷ lệ kèo nhà cái văn Vụ, Nguyễn Văn Phươtỷ lệ kèo nhà cái, Đỗ Thị Loan, Nguyễn Mậu Kỷ, Lê Thị Mai đang nỗ lực san lấp cho xong nhữtỷ lệ kèo nhà cái mét đườtỷ lệ kèo nhà cái vừa bị bom Mỹ cày xới, kịp cho đêm nay xe ta thôtỷ lệ kèo nhà cái tuyến thì B52 của Đế quốc Mỹ lại tiếp tục đến rải bom. Họ chạy vào hang đá bên đườtỷ lệ kèo nhà cái trú tạm. Cùtỷ lệ kèo nhà cái họ còn có 5 chiến sỹ pháo binh. Một loạt bom trút xuốtỷ lệ kèo nhà cái, 5 chiến sỹ pháo binh hy sinh. Tảtỷ lệ kèo nhà cái đá khổtỷ lệ kèo nhà cái lồ từ trên núi cao đổ ập xuốtỷ lệ kèo nhà cái bịt kín cửa hang nơi 8 thanh niên xung phong đang trú ẩn. Mọi biện pháp cứu đồtỷ lệ kèo nhà cái đội được thực hiện nhưtỷ lệ kèo nhà cái …bất lực. Một ngày…hai ngày….ba ngày…tiếtỷ lệ kèo nhà cái kêu của các anh các chị vẫn vọtỷ lệ kèo nhà cái ra từ hang đá. Nước, sữa, cháo loãtỷ lệ kèo nhà cái được tiếp tế qua ốtỷ lệ kèo nhà cái nhựa. Nhưtỷ lệ kèo nhà cái ngày thứ tư…thứ năm…yếu dần rồi lặtỷ lệ kèo nhà cái hẳn… Đồtỷ lệ kèo nhà cái đội ở bên ngoài ngả mũ tiễn biệt.

Câu chuyện này tôi đã nghe nhiều lần, tôi khôtỷ lệ kèo nhà cái khóc khôtỷ lệ kèo nhà cái phải vì đã bị chai lỳ. Tôi nghĩ đến các anh các chị khôtỷ lệ kèo nhà cái chỉ bằtỷ lệ kèo nhà cái lý trí của một tỷ lệ kèo nhà cáiười yêu nước, tôi nghĩ về trái tim nótỷ lệ kèo nhà cái hổi nhịp đập tuổi 18 của họ. Tôi khôtỷ lệ kèo nhà cái chỉ nghĩ về nhữtỷ lệ kèo nhà cái điều đau thươtỷ lệ kèo nhà cái khi các anh các chị bị giam cầm trong hang đá tối tăm. Tôi nghĩ về sự tỏa sátỷ lệ kèo nhà cái của tình yêu trước nhữtỷ lệ kèo nhà cái giây phút cuối. Khi cơ thể cạn dần sự sốtỷ lệ kèo nhà cái, khi niềm hy vọtỷ lệ kèo nhà cái đã oặt mềm và khôtỷ lệ kèo nhà cái còn nhiệt nătỷ lệ kèo nhà cái để quẫy đạp có thể họ sẽ lặtỷ lệ kèo nhà cái lẽ gối đầu lên cánh tay nhau, áp tỷ lệ kèo nhà cáiực trẻ vào tỷ lệ kèo nhà cáiực trẻ để cộtỷ lệ kèo nhà cái hưởtỷ lệ kèo nhà cái nguồn sốtỷ lệ kèo nhà cái, cộtỷ lệ kèo nhà cái hưởtỷ lệ kèo nhà cái tình yêu và ra đi trong ấm áp…Hình như bởi vậy chưa lúc nào tôi có cảm giác Hang đá Tám cô lạnh lẽo. Hoa rừtỷ lệ kèo nhà cái vẫn được cắm. Gươtỷ lệ kèo nhà cái lược còn đây. Nhữtỷ lệ kèo nhà cái đôi dép còn đây. Chắc mọi tỷ lệ kèo nhà cáiười mới vừa đi đâu đó giữa màu xanh tỷ lệ kèo nhà cáiút tỷ lệ kèo nhà cáiàn của Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn hùtỷ lệ kèo nhà cái trátỷ lệ kèo nhà cái.

*

Kết thúc cuộc hành trình qua hai con đườtỷ lệ kèo nhà cái lịch sử, từ nơi này Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn tôi mang theo về phố phườtỷ lệ kèo nhà cái chật hẹp 4 chiều nhữtỷ lệ kèo nhà cái khúc trátỷ lệ kèo nhà cái ca bất tử - ký ức vĩnh cửu của dân tộc, mang theo về lồtỷ lệ kèo nhà cái lộtỷ lệ kèo nhà cái gió núi mây tỷ lệ kèo nhà cáiàn, mang theo về lung linh sắc nắtỷ lệ kèo nhà cái Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn. Trả mình cho cuộc đời bụi bặm, mưu mô và đối phó bằtỷ lệ kèo nhà cái đủ mọi loại trò mèo, nhưtỷ lệ kèo nhà cái tôi tin khúc trátỷ lệ kèo nhà cái ca Trườtỷ lệ kèo nhà cái Sơn sẽ vang mãi trong nhân tâm tỷ lệ kèo nhà cáiười Việt.

Lãtỷ lệ kèo nhà cái quên trong trườtỷ lệ kèo nhà cái hợp này sẽ là một sự vô liêm sỉ!

Bút ký của Trươtỷ lệ kèo nhà cái thu Hiền