
(Tổ Quốc) - Đây là loại cây được trồng rất nhiều ở Việt Nam, tuy nhiên chưa nhiều người biết rằng nó là loại thực phẩm cực bổ tim, hỗ trợ điều hoà huyết áp, tăng cường sức khoẻ hệ tiêu hoá...
tỷ lệ nhà cái có nguồn gốc từ Địa Trung Hải và đã được sử dụng từ nhiều thế kỷ trước. Người ta tin rằng tỷ lệ nhà cái có tác dụng giảm lượng đường trong máu, cải thiện tiêu hoá, bổ tim và tăng cường chức năng gan.
Tại Việt Nam, tỷ lệ nhà cái được trồng nhiều tại khu vực Đà Lạt, thường được người dân lấy lá hoặc hoa để làm thức ăn hoặc làm trà.
Dưới đây là 7 lợi ích hàng đầu của tỷ lệ nhà cái đối với sức khoẻ và những lưu ý khi sử dụng tỷ lệ nhà cái.
1. tỷ lệ nhà cái rất giàu dinh dưỡng

tỷ lệ nhà cái được coi là loại rau giàu chất chống oxy hoá nhất. Ảnh minh hoạ.
Theo Trung tâm Dữ liệu Thực phẩm, Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, tỷ lệ nhà cái có chứa rất nhiều chất dinh dưỡng.
Một bông tỷ lệ nhà cái (khoảng 128g) có chứa: 13,5g carb; 6,9g chất xơ; 4,2g protein; 0,2g chất béo; 25% lượng vitamin C khuyến nghị trong ngày(RDI); 24% RDI vitamin K; 6% RDI vitamin B1; 5% RDI vitamin B2; 6% RDI vitamin B3; 11% RDI vitamin B6; 22% RDI vitamin B9 (folate); 9% RDI sắt; 19% RDI magiê; 12% RDI phốt pho; 14% RDI kali; 6% RDI canxi; 6% RDI kẽm.
Đặc biệt, hàm lượng vitamin B9 sẽ tăng lên khi bông tỷ lệ nhà cái được nấu chín.
tỷ lệ nhà cái ít chất béo, giàu chất xơ và các vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hoá. Đặc biệt, 1 bông tỷ lệ nhà cái đã cung cấp được từ 23 - 28% hàm lượng chất xơ khuyến nghị trong ngày.
Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng tỷ lệ nhà cái là loại rau giàu chất chống oxy hoá nhất.
2. tỷ lệ nhà cái bổ tim, kiểm soát mỡ máu

Cách chế biến tỷ lệ nhà cái phổ biến nhất là hấp, luộc, nấu canh. Ảnh minh hoạ.
Nồng độ cholesterol trong máu cao có liên quan tới nguy cơ phát triển các bệnh tim mạch. Chiết xuất lá tỷ lệ nhà cái được cho là có thể tác động tích cực đến mức cholesterol trong máu.
Một nghiên cứu lớn trên hơn 700 người cho thấy bổ sung chiết xuất lá tỷ lệ nhà cái hàng ngày trong vòng từ 5 - 13 tuần có thể giúp giảm tổng lượng cholesterol có hại (LDL) trong máu.
Một nghiên cứu trên động vật của Khoa Dinh dưỡng và Khoa học Thực phẩm, Đại học BangIowa (Hoa Kỳ), cho thấy lượngcholesterol LDL đã giảm tới 30% và chất béo trung tính giảm 22% nếu tiêu thụ thường xuyên chiết xuất tỷ lệ nhà cái.
Thêm vào đó, chiết xuất tỷ lệ nhà cái có thể tăng cholesterol có lợi (HDL) ở những người có cholesterol trong máu cao.
Điều này là do tỷ lệ nhà cái có chứaluteolin, một chất chống oxy hóa giúp ngăn chặn sự hình thành cholesterol.
3. tỷ lệ nhà cái giúp điều hoà huyết áp, có lợi cho tim
Một nghiên cứu trên 98 nam giới bị huyết áp cao của Khoa Nội và Tim mạch, Đại học Khoa học Y học Isfahan, Iran, cho thấy tiêu thụ chiết xuất tỷ lệ nhà cái hàng ngày trong 12 tuần giúp giảm huyết áp tâm trương và huyết áp tâm thu trung bình lần lượt là 2,76 và 2,85 mmHg.
Các nghiên cứu trên ống nghiệm và trên động vật cho thấy chiết xuất tỷ lệ nhà cái thúc đẩy enzym eNOS, một enzym có vai trò trong việc làm giãn các mạch máu.
Ngoài ra, tỷ lệ nhà cái là một nguồn cung cấp kali dồi dào, giúp điều hòa huyết áp, từ đó hạn chế được nguy cơ mắc các bệnh về tim.

Trà tỷ lệ nhà cái là món được nhiều người ưa thích. Ảnh minh hoạ.
Tuy nhiên, các nghiên cứu này đang sử dụng chiết xuất tỷ lệ nhà cái với nồng độ cao. Do đó, cần có thêm các nghiên cứu khác để tìm hiểu tác dụng của tỷ lệ nhà cái đối với việc điều hoà huyết áp dựa trên những cách sử dụng tỷ lệ nhà cái thông thường.
4. tỷ lệ nhà cái hỗ trợ cải thiện sức khỏe gan
Chiết xuất lá tỷ lệ nhà cái có thể bảo vệ gan không bị tổn thương và thúc đẩy sự phát triển của các mô mới. tỷ lệ nhà cái cũng giúp tăng sản xuất dịch mật, từ đó giúp loại bỏ các độc tố có hại khỏi gan.
Một nghiên cứu trên động vật cho thấy chiết xuất tỷ lệ nhà cái làm giảm mức độ tổn thương gan; tăng mức độ chống oxy hoá và chức năng gan ở những con chuột được cho sử dụng thuốc quá liều.
Các nghiên cứu trên người cũng cho thấy tỷ lệ nhà cái có tác dụng tích cực đối với sức khỏe của gan. Ví dụ, một thử nghiệm trên 90 người bị bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu cho thấy sử dụng 600mg chiết xuất tỷ lệ nhà cái mỗi ngày trong 2 tháng giúp cải thiện chức năng gan.
Trong một nghiên cứu khác ở người lớn béo phì mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu cho thấy uống chiết xuất tỷ lệ nhà cái hàng ngày trong 2 tháng giúp giảm viêm gan và hạn chế nguy cơ lắng đọng chất béo trong gan nhiều hơn so với những người không sử dụng chiết xuất tỷ lệ nhà cái.
Các nhà khoa học cho rằng lợi ích này là nhờ một số chất chống oxy hóa có trong tỷ lệ nhà cái là cynarin và silymarin.
Mặc dù vậy, các nhà khoa học vẫn cho rằng cần có thêm nhiều nghiên cứu để khẳng định vai trò của chiết xuất tỷ lệ nhà cái trong điều trị bệnh gan.
5. tỷ lệ nhà cái cải thiện chức năng tiêu hoá

tỷ lệ nhà cái chế biến được thành nhiều món ăn ngon. Ảnh minh hoạ.
tỷ lệ nhà cái là một nguồn cung cấp chất xơ tuyệt vời, giúp cho hệ tiêu hoá khoẻ mạnh bằng cách nuôi dưỡng các vi khuẩn có lợi trong đường ruột, từ đó giảm nguy cơ mắc một số bệnh như ung thư ruột, táo bón.
tỷ lệ nhà cái còn chứa inulin, một loại chất xơ giúp giảm các triệu chứng khó tiêu, đầy hơi, buồn nôn và ợ chua.
Một chất hoá học khác có trong tỷ lệ nhà cái là cynarin có thể giúp kích thích sản xuất dịch mật, tăng cường hoạt động của nhu động ruột cũng như quá trình tiêu hoá một số chất béo trong cơ thể.
6. tỷ lệ nhà cái giúp giảm lượng đường trong máu
Các nhà khoa học ởTunisia cho rằng tỷ lệ nhà cái có thể giúp giảm lượng đường trong máu. Chiết xuất tỷ lệ nhà cái có thể làm chậm hoạt động của alpha-glucosidase, một loại enzyme phân hủy tinh bột thành đường, từ đó ảnh hưởng tới lượng đường trong máu.
Tuy nhiên, cần có thêm các nghiên cứu khác để khẳng định vai trò này của tỷ lệ nhà cái.
7. tỷ lệ nhà cái có thể hỗ trợ phòng chống ung thư

Hoa tỷ lệ nhà cái. Ảnh minh hoạ.
Các nghiên cứu trên động vật và ống nghiệm cho thấy chiết xuất tỷ lệ nhà cái làm giảm sự phát triển của các tế bào ung thư.
Điều này là nhờ hoạt động của một số chất chống oxy hoá trong tỷ lệ nhà cái bao gồm rutin, quercetin, silymarin và axit gallic.
Các nghiên cứu trên động vật và trong ống nghiệm của Khoa Da liễu, Bệnh viện Đại học Cleveland cho biếtsilymarin có thể hỗ trợ ngăn ngừa và điều trị ung thư da.
Tuy nhiên, cho tới nay vẫn chưa có nghiên cứu nào trên người về tác dụng hỗ trợ phòng chống và điều trị ung thư của tỷ lệ nhà cái trên người. Do đó, việc có thêm các nghiên cứu khác là cần thiết.
Ai không được dùng tỷ lệ nhà cái?
Lá và hoa tỷ lệ nhà cái có thể chế biến theo cách luộc hoặc xào. Hoa tỷ lệ nhà cái có thể nấu thành các món như chiên, nướng hoặc làm trà.
tỷ lệ nhà cái thường an toàn khi sử dụng, tuy nhiên, một số người có tiền sử dị ứng với các cây cùng họ tỷ lệ nhà cái như hoa cúc, hoa hướng dương có thể bị dị ứng với tỷ lệ nhà cái.
Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng chiết xuất tỷ lệ nhà cái. Những người bị tắc ống mật hoặc đang bị sỏi mật cũng không nên dùng tỷ lệ nhà cái.
(Nguồn: Healthline)