Điệu xòe Thái bên tỷ lệ nhà cái Pongour. Ảnh: baolamdong.vn

Đến với tỷ lệ nhà cái năm nay, du khách được hòa mình vào không khí sôi động của đời sống sinh hoạt cũng như những phong tục, tập quán hết sức đặc trưng của đồng bào nơi đây.

Ngoài ra, chương trình còn tổ chức biểu diễn cồng chiêng Tây Nguyên, múa sạp, xòe Thái, thi nấu cơm lam, tổ chức leo núi và nhiều trò chơi dân gian khác.

Đây là lễ tỷ lệ nhà cái nhằm tưởng nhớ công lao của nữ tù trưởng Kanai tài ba, xinh đẹp của người Cơho. Theo truyền thuyết, nàng Kanai là một người có khả năng chinh phục thú dữ, bảo vệ người dân. Bên cạnh nàng lúc nào cũng có 4 con tê giác to lớn luôn luôn tuân lệnh Kanai dời non, ngăn suối, chống kẻ thù, bảo vệ dân làng.

Vào một ngày rằm tháng giêng, nàng nhẹ nhàng trút hơi thở cuối cùng và 4 con tê giác kia cũng chẳng buồn ăn cho đến chết. Sau đó, suối tóc nàng hóa thành dòng tỷ lệ nhà cái còn những con tê giác ấy biến thành những phiến đá bàn rêu xanh từ cao xuống thấp cho dòng tỷ lệ nhà cái ấy chảy qua.

Để tưởng nhớ công lao của nàng, buôn làng đã lấy ngày trăng tròn đầu tiên của năm và cũng là ngày mất của nàng để tổ chức lễ tỷ lệ nhà cái hàng năm.

Pougour là thác nước duy nhất tại Việt Nam có ngày tỷ lệ nhà cái. Đây cũng là dịp để các nam thanh, nữ tú không phân biệt dân tộc, tuổi tác đổ về trẩy tỷ lệ nhà cái; đồng thời, tự do tìm hiểu và trao yêu thương cho nhau.

Ngoài giá trị văn hóa, tinh thần quan trọng, lễ tỷ lệ nhà cái còn góp phần gắn bó tình đoàn kết dân tộc, cổ vũ, động viên nhân dân tích cực tham gia phát triển kinh tế, văn hóa - xã tỷ lệ nhà cái, xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc.