Ghé thăm lầu kèo nhà cái vang bóng một thời ở Cố đô Huế

(Tổ Quốc) - Chợ Đông Ba là địa chỉ được nhiều du khách chọn để khám phá, tìm hiểu mỗi khi đặt chân đến TP Huế. Tuy nhiên, ít người biết ở khu chợ này có một lầu kèo nhà cái đã tồn tại hơn 40 năm qua và được xem như là một góc xưa cũ còn sót lại gợi nhớ về một thời quá vãng.

Đến chợ Đông Ba, ngoài tìm hiểu, mua về các đặc sản của địa phương, du khách còn được tìm hiểu những nét văn hóa rất riêng gắn liền với khu chợ này. Trong đó, phải kể đến những câu chuyện về lầu kèo nhà cái Đông Ba, một địa điểm khá đặc biệt tại chợ.

Nói là đặc biệt bởi đây là một trong những xưởng kèo nhà cái khá hiếm hoi tại Huế mà những người thợ vẫn còn hăng say làm việc với những chiếc máy kèo nhà cái truyền thống hàng chục năm qua. Và hơn hết, đây là nơi tạo ra các trang phục truyền thống, những lá cờ làng, cờ lễ hội.. mà những nơi khác không thể làm được.

Nằm khá ẩn khuất giữa khu chợ sầm uất, lầu kèo nhà cái Đông Ba được xem như là một góc xưa cũ còn sót lại gợi nhớ về thời quá vãng trong nhịp sống vội vã. Ấn tượng đầu tiên đập vào mắt mọi người khi đặt chân đến đây là những chiếc bàn kèo nhà cái được kê nằm san sát nhau, bên trên là những tấm bản hiệu như: Liên Nhỏ, Xí Hiền, O Tằm, Hóa, Na Na… Nhiều người sẽ có cảm giác như đang đứng ở giữa một xưởng kèo nhà cái của những thập niên 70, 80. 

Không rõ cụ thể lầu kèo nhà cái Đông Ba được hình thành từ khi nào, nhưng những người thợ lâu năm tại đây cho hay, ít thì cũng đã ngót nghét hơn 40 năm. Trước đây, nếu muốn có một chỗ làm việc tại lầu kèo nhà cái không phải đơn giản, điều kiện đầu tiên người thợ phải là người giỏi tay nghề.

Hơn 30 năm làm việc ở lầu kèo nhà cái Đông Ba, bà Huỳnh Thị Tằm cho biết, hầu hết những người làm việc tại lầu kèo nhà cái đều có tay nghề cao, có kinh nghiệm lâu năm nên những cái từ dễ đến khó đều có thể kèo nhà cái được. Bởi trình độ kèo nhà cái khác biệt mà du khách khi biết đến lầu kèo nhà cái thường tìm đến để đặt hàng.

"Thường ngày nếu khách du lịch đến đặt kèo nhà cái chúng tôi đều đáp ứng được. Lợi thế của chúng tôi là có những người thợ kèo nhà cái giỏi các trang phục truyền thống, những lá cờ làng, cờ lễ hội,… mà nhiều nhà kèo nhà cái khác không thể kèo nhà cái được", bà Tằm nói.

Tiếp lời bà Tằm, bà Phan Thị Vân, một người thợ lâu năm khác cũng cho biết, tại lầu kèo nhà cái có những thế hệ thợ rất giỏi. Có thể kể đến như trường hợp ông Nguyễn Văn Chúc là thợ kèo nhà cái độc quyền về loại áo dài cho nam giới (được sử dụng trong những ngày lễ, cưới hỏi…).

Sản phẩm ông Chúc kèo nhà cái đẹp nên khách đến đặt rất đông. Không chỉ có người dân địa phương mà còn có cả khách ngoại tỉnh, thậm chí là Việt kiều. Nhiều du khách ghé thăm chợ Đông Ba từng là khách hàng của ông Chúc.

Từng có thời gian, lầu kèo nhà cái Đông Ba là địa điểm vang danh ở xứ Huế trong việc kèo nhà cái vá. Thế nhưng, khi xu hướng thời trang ngày càng hiện đại, những trang phục truyền thống dần rơi vào quên lãng. Những người thợ như ông Chúc vì vậy cũng không còn có nhiều việc để làm. Nếu khoảng 10 năm về trước với đội ngũ hơn 80 thợ nhưng hàng kèo nhà cái không xuể thì nay tại lầu kèo nhà cái chỉ còn lại khoảng 30 thợ.

Ở lầu kèo nhà cái Đông Ba hiện nay vẫn còn những người trẻ vẫn bám nghề như trường hợp anh Lê Văn Tuấn (32 tuổi). Anh Tuấn cho biết mình là thế hệ thứ 3 trong gia đình làm việc tại lầu kèo nhà cái và cũng là người thợ trẻ nhất tại đây.

Dù công việc ngày càng khó khăn, thu nhập không cao, nhưng anh Tuấn cho hay sẽ tiếp tục giữ lấy nghề. Tiếp tục tạo ra những chiếc áo, chiếc quần từ chiếc máy kèo nhà cái truyền thống thay vì những bàn kèo nhà cái điện. Bởi chỉ khi những chiếc máy kèo nhà cái truyền thống vẫn còn lạch cạch luồn chỉ thì cũng là đang giữ lại những giá trị xưa cũ của lầu kèo nhà cái, giữ lại một nét riêng có cho chợ Đông Ba.

Lê Chung