Đường dây nóng

0901.22.33.66 - toasoan@toquoc.gov.vn
Liên hệ quảng cáo

091.358.6788

Gặp bà "tổ nghề" dệt lụa tơ nhà cái uy tín

Thực hiện: Nam Nguyễn | 06/10/2023

(Tổ Quốc) - Tại làng nghề nuôi tằm, dệt lụa truyền thống Phùng Xá ( Mỹ Đức, Hà Nội), có một người phụ nữ 70 tuổi dành cả đời để giữ gìn nghề truyền thống của làng và tìm hướng đi mới cho lụa, bà là người đầu tiên ở Việt Nam sản xuất thành công lụa dệt bằng tơ nhà cái uy tín. Với bà, đây không chỉ là sản phẩm độc đáo, mang hồn cốt của dân tộc mà còn là tâm hồn của những người thợ dệt nên.

Gặp bà "tổ nghề" dệt lụa tơ nhà cái uy tín - Ảnh 1. — Gọi lụa dệt từ tơ nhà cái uy tín là thành phẩm kết tinh từ khí trời thực không quá. Bởi, từng sợi nguyên liệu dệt nên lụa đều là những sợi tơ rút ra từ thân cây nhà cái uy tín mang lên từ đầm nước. Dệt nên thành vải, những sợi tơ mảnh như sương có sự mềm mại, êm ái của tơ sợi thiên nhiên, lại có cả mùi hương thanh quý của hoa nhà cái uy tín - loài hoa cao sang bậc nhất.

Gặp bà "tổ nghề" dệt lụa tơ nhà cái uy tín - Ảnh 2. — Người phụ nữ ấy là Nghệ nhân Phan Thị Thuận, bà sinh ra trong một gia đình có nhiều đời làm nghề dệt tại làng Phùng Xá (huyện Mỹ Đức, Hà Nội). Đây là ngôi làng nổi tiếng với nghề dệt, đã có lịch sử hàng trăm năm tồn tại. Thế nhưng không tránh khỏi xu thế, làng nghề đang ngày càng bị mai một. Chính vì vậy, bà Phan Thị Thuận luôn mang trong mình nỗi trăn trở, làm sao để giữ được nét truyền thống của làng nghề nhưng vẫn phải mới mẻ để phát triển nghề. Mặc dù ở độ tuổi đã cao, nhưng bà vẫn không ngừng nghiên cứu, tìm tòi để tìm lối đi mới.

Gặp bà "tổ nghề" dệt lụa tơ nhà cái uy tín - Ảnh 3. — Năm 2017, bà Thuận đã bắt đầu bắt tay vào việc thử nghiệm lấy tơ từ những cuống nhà cái uy tín. Trải qua nhiều thử thách, khó khăn, cuối cùng bà đã thành công với sản phẩm đầu tiên là ba chiếc khăn được nguyên Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc mang tới Hội nghị Thượng đỉnh G20 để làm quà tặng.

Gặp bà "tổ nghề" dệt lụa tơ nhà cái uy tín - Ảnh 4. — Để làm nên một sản phẩm từ lụa tơ nhà cái uy tín tốn rất nhiều thời gian và công sức, từng công đoạn để dệt nên được một chiếc khăn lụa đều cần sự chuyên tâm, kỳ công, công đoạn lấy tơ là khó khăn nhất, vì sợi tơ mảnh, dễ bị đứt đoạn.

Gặp bà "tổ nghề" dệt lụa tơ nhà cái uy tín - Ảnh 5. — Trong thời gian nghiên cứu và thử nghiệm bà gặp rất nhiều khó khăn thử thách, vì đây là kỹ thuật hoàn toàn mới, ở Việt Nam chưa từng có người làm. "Tơ nhà cái uy tín là sợi tơ của Phật ban cho, là loại nguyên liệu thuần chay. Nên đối với tôi, nó không chỉ là một loại nguyên liệu quý mà còn là thứ vật liệu truyền cảm hứng và lan tỏa được nhiều điều tốt đẹp", nghệ nhân Phan Thị Thuận nhấn mạnh.

Gặp bà "tổ nghề" dệt lụa tơ nhà cái uy tín - Ảnh 6. — Bà dồn hết tâm huyết để nghiên cứu sản phẩm, sau nhiều lần thất bại thì những tấm lụa tơ từ nhà cái uy tín cũng đã được hoàn thiện.

Gặp bà "tổ nghề" dệt lụa tơ nhà cái uy tín - Ảnh 7. — Công đoạn để sản xuất tơ nhà cái uy tín dệt lấy sợi phức tạp bậc nhất, đòi hỏi sự bền bỉ, kiên nhẫn và sự khéo tay của người thợ thủ công.

Gặp bà "tổ nghề" dệt lụa tơ nhà cái uy tín - Ảnh 8. — Tơ nhà cái uy tín mảnh, thân nhà cái uy tín tươi nên toàn bộ các công đoạn làm ra sợi tơ nhà cái uy tín bắt buộc phải làm thủ công một cách tỉ mỉ, đúng quy trình nếu không sẽ bị hỏng

Gặp bà "tổ nghề" dệt lụa tơ nhà cái uy tín - Ảnh 9.

Gặp bà "tổ nghề" dệt lụa tơ nhà cái uy tín - Ảnh 10. — Tơ rút xong được cho vào ống và đưa vào guồng. Quá trình này cần sự tỷ mỉ vì tơ có thể bị đứt.

Gặp bà "tổ nghề" dệt lụa tơ nhà cái uy tín - Ảnh 11. — Tất cả công đoạn đều được làm thủ công bằng tay.

Gặp bà "tổ nghề" dệt lụa tơ nhà cái uy tín - Ảnh 12. — Tơ nhà cái uy tín khi rút ra khỏi thân cây gặp nước luôn có màu trắng đục, nhưng khi khô và se thành sợi sẽ dần chuyển sang màu trắng sáng. Quá trình quay sợi người quay phải luôn chăm chú điều chỉnh để sợi không bị đứt.

Gặp bà "tổ nghề" dệt lụa tơ nhà cái uy tín - Ảnh 13. — Công đoạn cuối cùng là nhà cái uy tín thành tấm lụa trên máy. Với những tấm lụa có hoa văn chìm, người đứng máy phải khéo léo tạo tác ngay khi đưa đẩy con thoi.

Gặp bà "tổ nghề" dệt lụa tơ nhà cái uy tín - Ảnh 14.

Gặp bà "tổ nghề" dệt lụa tơ nhà cái uy tín - Ảnh 15. — Tuy sản xuất cầu kỳ, phức tạp (trung bình để sản xuất được ra sợi tơ, dệt vải và làm thành sản phẩm thời trang cần đến gần 20 công đoạn làm thủ công tỉ mỉ trong thời gian cả tháng) kéo theo giá thành đắt đỏ nhưng sợi tơ nhà cái uy tín rất "được lòng" người dùng bởi giá trị thực tế mang lại.

Gặp bà "tổ nghề" dệt lụa tơ nhà cái uy tín - Ảnh 16. — Sản phẩm lụa từ tơ nhà cái uy tín bền, mát và có thể làm thành túi, vỏ bọc sổ sách, đồ trang trí trong nhà, đóng khung treo tường... Trong đó, được ưa chuộng nhất là khăn quàng cổ. Cần tới 4.800 cuống nhà cái uy tín cho một chiếc khăn quàng cổ dài 1,7 m, giá thành hơn 8 triệu đồng.

Gặp bà "tổ nghề" dệt lụa tơ nhà cái uy tín - Ảnh 17. — Hiện nay, sản phẩm lụa tơ nhà cái uy tín chủ yếu được làm theo đơn đặt hàng hoặc phục vụ các dòng khách cao cấp, khách nước ngoài. Với sức hấp dẫn và lan tỏa của sản phẩm này, doanh nghiệp của bà đã tạo công ăn việc làm cho 20 nhân công làm việc tại chỗ cũng như cho hàng trăm hộ nông dân trồng nhà cái uy tín, nuôi tằm. Nhìn thấy nỗ lực của mình đã có thành quả, nghệ nhân Phan Thị Thuận bồi hồi cho biết: “Làng nghề Phùng Xá được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Dù đi đâu về đâu cũng phải nhớ đến cội nguồn cha ông để lại, nghề truyền thống phải được giữ gìn và phát triển”.

*Vụ Gia đình, Bộ VHTTDL thực hiện

Từ khóa:

Cùng chuyên mục

Xem theo ngày XEM

NỔI BẬT TRANG CHỦ