Cụ thể, Bộ Công Thương cho biết, căn cứ bối cảnh trong nước và ngoài nước, xét mục tiêu giãn tiến độ xuất khẩu nhận định kèo nhà cái để bảo đảm an ninh lương thực quốc gia trong thời điểm khó khăn nhất đã đạt được, trên cơ sở các số liệu mới nhất về cung - cầu nhận định kèo nhà cái trong nước trước khi bước vào vụ Hè Thu, Bộ Công Thương và các Bộ, ngành thống nhất kiến nghị Thủ tướng: kể từ ngày 01/5/2020, dừng cơ chế điều hành xuất khẩu nhận định kèo nhà cái quy định tại văn bản số 2827/VPCP-KTTH ngày 10/4/2020 của Văn phòng Chính phủ.

Kể từ ngày 01/5/2020, cho phép hoạt động xuất khẩu nhận định kèo nhà cái được trở lại bình thường, tiếp tục thực hiện theo quy định tại Nghị định số 107/2018/NĐ-CP ngày 15 tháng 8 năm 2018 của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu nhận định kèo nhà cái.

Qua thống kê cho thấy, vụ Đông Xuân tại khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ đã ổn định và đang thu hoạch thuận lợi; vụ Đông Xuân tại khu vực Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên về cơ bản đã thu hoạch xong và được mùa.

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại buổi làm việc ngày 22/4/2020, vụ Đông Xuân năm 2020 vùng ĐBSCL tính đến nay chính thức đạt được sản lượng thóc gạo như dự báo. Lượng gạo hàng hóa có thể xuất khẩu là khoảng 3,2 triệu tấn (tính cả lượng gạo gối đầu từ năm trước chuyển qua).

Vụ Hè Thu sản lượng ước đạt 11,0 triệu tấn thóc, trong đó vùng ĐBSCL ước đạt 8,7 triệu tấn (đến nay đã xuống giống được 0,75 triệu ha). Dự kiến lượng nhận định kèo nhà cái hàng hóa của vụ Hè Thu có thể xuất khẩu là khoảng 2,3 - 2,4 triệu tấn.

Do đó, với tổng lượng nhận định kèo nhà cái có thể xuất khẩu khoảng 3,2 triệu tấn, sau khi trừ đi lượng nhận định kèo nhà cái dự kiến xuất khẩu trong 4 tháng đầu năm 2020, lượng nhận định kèo nhà cái còn lại có thể xuất khẩu trong thời gian từ đầu tháng 5 tới giữa tháng 6 (thời điểm vụ Hè Thu thu hoạch rộ) khoảng 1,3 triệu tấn (chưa tính lượng nhận định kèo nhà cái hàng hóa được bổ sung từ thu hoạch sớm tại một số vùng trong nửa cuối tháng 5, dự kiến khoảng 100 nghìn ha).

Trong vòng 5 năm trở lại đây, với năng lực thông quan của các cảng/cửa khẩu quốc tế hiện nay, ta chưa khi nào xuất khẩu được 700 nghìn tấn nhận định kèo nhà cái/tháng.

Như vậy, kể cả trong trường hợp tháng 5 xuất khẩu được 700 nghìn tấn, ta vẫn còn tồn ít nhất là 600 nghìn tấn trong nửa đầu tháng 6, trước khi được bổ sung nguồn cung từ vụ Hè Thu thu hoạch rộ. Đây là điểm khác biệt cơ bản về cung - cầu nhận định kèo nhà cái so với thời điểm cuối tháng 3/2020.

"Có thể khẳng định ta đã đạt được mục tiêu giãn tiến độ xuất khẩu nhận định kèo nhà cái để bảo đảm tuyệt đối an ninh lương thực quốc gia trong giai đoạn dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp nhất", Bộ Công Thương nhấn mạnh.

Bên cạnh việc đề xuất xuất khẩu nhận định kèo nhà cái trở lại từ 1/5, Bộ Công Thương cũng kiến nghị tiếp tục thực hiện nghiêm việc chỉ xuất khẩu nhận định kèo nhà cái qua cửa khẩu quốc tế (đường bộ, đường sắt, đường biển, đường thủy, đường hàng không).

Ban chỉ đạo 389 Quốc gia, Bộ Tài chính chỉ đạo lực lượng Hải quan, Bộ Quốc phòng chỉ đạo lực lượng Biên phòng, Bộ Công an chỉ đạo lực lượng công an, Bộ Công Thương chỉ đạo lực lượng Quản lý thị trường tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ để phòng ngừa, xử lý nghiêm hành vi buôn lậu nhận định kèo nhà cái qua biên giới.

Bộ Công Thương tiếp tục đôn đốc các thương nhân kinh doanh xuất khẩu nhận định kèo nhà cái nghiêm túc tuân thủ quy định tại Điều 12 của Nghị định số 107/2018/NĐ-CP về việc thường xuyên duy trì mức dự trữ lưu thông tối thiểu tương đương 5% số lượng nhận định kèo nhà cái mà thương nhân đã xuất khẩu trong 6 tháng trước đó và cam kết sẽ cung cấp ngay ra thị trường trong nước nếu được Chính phủ yêu cầu, đồng thời đề nghị 20 thương nhân xuất khẩu nhận định kèo nhà cái lớn nhất ký thỏa thuận với ít nhất là 01 hệ thống siêu thị về việc bảo đảm cung cấp lượng dự trữ lưu thông 5% khi được yêu cầu.

Trường hợp thương nhân không thực hiện việc duy trì mức dự trữ lưu thông theo quy định, hoặc không thực hiện cam kết theo thỏa thuận đã ký, hoặc khai báo không trung thực, đã được nhắc nhở nhưng không khắc phục, Bộ Công Thương kiến nghị được phép thu hồi Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu nhận định kèo nhà cái đã cấp cho thương nhân đó.