Theo The Guardian, mới đây, Bộ Du lịch và Cổ vật Ai Cập đã khởi động dự án khôi phục hình dáng ban đầu bằng các khối đá granite tạo nên lớp vỏ bên ngoài nhận định kèo nhà cái Menkaure - kim tự tháp nhỏ nhất trong ba kim tự tháp chính của quần thể kim tự tháp Giza.

Bộ Du lịch và Khảo cổ Ai Cập hợp tác cùng một phái đoàn Nhật Bản phối hợp thực hiện dự án.

Tiến sĩ Mostafa Waziri, Tổng thư ký Hội đồng Cổ vật Tối cao ghi nhận đây là một dự án lớn cần nhiều cộng tác viên. Waziri và Tiến sĩ Yoshimura Sakoguchi là những người đứng đầu cho quá trình thực hiện sứ mệnh khôi phục lần này.

"Đã có rất nhiều dự án trong suốt lịch sử được mệnh danh là 'Dự án thế kỷ', nhưng theo tôi, nhiệm vụ khôi phục lớp vỏ đá granit của nhận định kèo nhà cái Menkaure cũng quan trọng và quan trọng như bất kỳ dự án nào trong số đó", ông Waziri nói.

Ông mô tả dự án này là "một món quà mà Ai Cập gửi đến thế giới", trùng với thời điểm sắp khai trương Đại Bảo tàng Ai Cập, vì sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho du khách "chiêm ngưỡng toàn bộ nhận định kèo nhà cái trong thời hiện đại".

Ban đầu có 16 khối đá granit được sử dụng làm vỏ ngoài của nhận định kèo nhà cái, nhưng ngày nay chỉ còn lại 7 khối. Dự án kéo dài ba năm, gồm các công đoạn nghiên cứu, đo đạc, quét laser, cuối cùng là thi công lớp vỏ đá, do Mostafa Waziri, lãnh đạo Hội đồng Khảo cổ Tối cao Ai cập dẫn đầu.

Chuyên gia khảo cổ Ahmed Mohammadi cho rằng những khám phá khảo cổ ở Ai Cập đang thúc đẩy du lịch nước này phát triển.

"Chúng tôi đã quan sát thấy những mô tả về nhận định kèo nhà cái Menkaure trong các bản vẽ và chữ khắc cổ xưa, và chúng khác với tình trạng hiện tại. Dự án này sẽ khôi phục nhận định kèo nhà cái về trạng thái ban đầu như được người Ai Cập cổ đại xây dựng," ông Ahmed Mohammadi nói.

Nhiều ý kiến tranh cãi

Ông Mostafa Waziri, người đứng đầu Hội đồng Khảo cổ Tối cao Ai Cập cho biết hiện công nhân đang đặt các khối đá granit dưới chân nhận định kèo nhà cái, nằm bên cạnh tượng nhân sư và các nhận định kèo nhà cái Khafre và Cheops lớn hơn ở Giza, gần thủ đô Cairo của Ai Cập.

Ba nhận định kèo nhà cái lớn của Ai Cập là Khufu, Khafre và Menkaure nằm thẳng hàng tuyệt đối với nhau trên mặt đất. Tại quần thể nhận định kèo nhà cái Giza nổi tiếng của Ai Cập, 3 nhận định kèo nhà cái lớn luôn nhận được sự quan tâm lớn của công chúng cũng như giới chuyên gia. Không chỉ có niên đại hàng ngàn năm tuổi, những nhận định kèo nhà cái này còn ẩn chứa những bí mật gây tò mò.

Khi được xây dựng ban đầu, nhận định kèo nhà cái được bọc bằng đá granit, nhưng theo thời gian đã bị mất đi một phần lớp phủ. Việc cải tạo nhằm mục đích khôi phục theo cấu trúc ban đầu bằng cách tái tạo lại lớp đá granit.

Trước đó, ông Waziri đăng video lên Facebook, ghi lại cảnh các công nhân đang chuyển những khối granite lớn đến khu vực dưới chân nhận định kèo nhà cái Menkaure.

Nhưng video thu hút nhiều ý kiến trái chiều. Bất chấp những đánh giá tích cực của các quan chức dự án, quyết định khôi phục nhận định kèo nhà cái Menkaure vẫn gây ra nhiều tranh cãi trên mạng xã hội.

"Không thể nào! Điều duy nhất còn thiếu là lát gạch cho nhận định kèo nhà cái Menkaure! Khi nào chúng ta mới chấm dứt được sự vô lý trong việc quản lý di sản?" nhà Ai Cập học Monica Hanna đã viết.

"Thay vì dán gạch, tại sao không dán giấy dán tường cho các nhận định kèo nhà cái?" người khác nói.

Trong khi đó, Ibrahem Badr, Phó giáo sư về phục hồi và bảo tồn khảo cổ học cũng cho rằng đây là một tình huống nghiêm trọng. Ai đó cần phải đọc các công ước quốc tế về việc phục hồi và xử lý các cổ vật của Ai Cập.

Vấn đề bảo tồn di sản ở Ai Cập, nơi du lịch chiếm 10% tổng sản phẩm quốc nội GDP, thường là chủ đề tranh luận sôi nổi. Nước này gần đây đã mở điều tra sau khi một nhà thầu cải tạo sơn màu trắng trên trần nhà chạm khắc công phu của nhà thờ Hồi giáo Abu al-Abbas al-Mursi ở Alexandira, được xây dựng từ thế kỷ 15.

nhận định kèo nhà cái Menkaure có niên đại 4.500 năm trước, là lăng mộ của Pharaoh Menkaure trị vì vương triều thứ 4 của Ai Cập. Vào thời kỳ đó, người Ai Cập cổ đại chưa có những công nghệ, thiết bị hiện đại nhưng có thể căn chỉnh 3 nhận định kèo nhà cái nằm thẳng hàng trên mặt đất.

nhận định kèo nhà cái cao 61 mét, ban đầu cao hơn 65 mét. 16 tầng đá mặt ngoài là đá granite đỏ, 7 tầng còn nguyên vẹn. Các tầng trên ốp đá vôi trắng. Các mặt của 3 nhận định kèo nhà cái Khufu, Khafre và Menkaure cũng đạt độ cân đối gần như hoàn hảo. Các cạnh và đỉnh của những công trình này còn gần như trùng khớp với các cạnh và đỉnh của la bàn./.