Tuần “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản Văn hóa Việt Nam” năm 2023 sẽ diễn ra từ ngày 22-26/11 tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam. Sự kiện do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp tổ chức nhằm giữ gìn, phát huy truyền thống đại đoàn kết toàn dân tộc; tôn vinh di sản văn hóa, thiết thực chào mừng 93 năm Ngày Truyền thống- Ngày thành lập Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (18/11/1930 - 18/11/2023), kỷ niệm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11).

Theo Ban Tổ chức, lễ khai mạc Tuần “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản Văn hóa Việt Nam” năm 2023 và Ngày hội Trình diễn cây Nêu, giao lưu văn hoá, thể thao và du lịch các dân tộc Việt Nam lần thứ II sẽ diễn ra tối 23/11 với sự tham dự của 500 đại biểu.

Vụ trưởng Vụ Văn hóa dân tộc (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) Nguyễn Thị Hải Nhung thông tin: Trong tuần lễ còn diễn ra Ngày hội Trình diễn cây Nêu, giao lưu văn hoá, thể thao và du lịch các dân tộc Việt Nam lần thứ II. Sẽ có đồng bào 6 tỉnh, thành phố tham gia trình diễn cây Nêu dựng tại gian trưng bày triển lãm.

Trong đó, Đắk Lắk trình tỷ lệ kèo nhà cái cây Nêu gắn với nghi lễ về sức khỏe của đồng bào Ê đê; Sơn La có cây Nêu gắn với dân tộc Thái; Đà Nẵng có cây Nêu gắn với đồng bào Cơ tu; Thanh Hóa là cây Nêu gắn với dân tộc Mường; Quảng Nam sẽ là cây Nêu của đồng bào Cadong còn Lai Châu sẽ là cây Nêu của dân tộc Thái.

Tiếp đó là phần tái hiện các nghi lễ văn hóa, lễ tỷ lệ kèo nhà cái của đồng bào dân tộc Nùng và dân tộc Mường. Cụ thể, đồng bào Nùng tái hiện trích đoạn lễ cấp sắc pụt (lẩu pụt) nghi thức truyền thống. Đây là một thủ tục bắt buộc đối với người muốn làm nghề cúng bái. Lễ tổng hợp nhiều nghi lễ cúng tổ tiên, giải xung, giải hạn…và được thực hiện với sự tham gia của các lực lượng Tào, Pụt, Mo. Các nghi lễ này hướng đến việc tống tiễn những cái xấu đi, đón điều tốt đẹp đến để làm phong quang cửa nhà của người được cấp sắc. Lễ cấp sắc của người Nùng được tiến hành một lần trong chu kỳ vòng đời và diễn ra trong 2 ngày.

Đồng bào Mường sẽ tái hiện Lễ tỷ lệ kèo nhà cái thưởng hoa (Pôồn Pôông). Đây là lễ tỷ lệ kèo nhà cái đã có từ xa xưa, có người cho rằng nó bắt nguồn từ sử thi “Đẻ đất, đẻ nước”. Trong tiếng Mường, “Pồôn” có nghĩa là chơi, vờn, nhảy múa; “Pôông” có nghĩa là bông, bông hoa; “Pồôn Pôông” có nghĩa là nhảy múa bên hoa. Chủ của lễ tỷ lệ kèo nhà cái là ậu máy (còn gọi là bà máy), người có uy tín trong làng, cùng những người diễn trò múa hát xung quanh cây bông - vật trung tâm của lễ tỷ lệ kèo nhà cái.

Cây bông là biểu tượng của vũ trụ, dựng cây bông đồng nghĩa với việc trả ơn thần linh, mời thần linh về chung vui cùng con người. Lễ tỷ lệ kèo nhà cái Pồôn Pôông gồm phần lễ và phần tỷ lệ kèo nhà cái (diễn trò). Tất cả các trò diễn đều xoay quanh cây bông, mô phỏng lại phong tục, tập quán, phản ánh đời sống tâm linh, văn hóa của đồng bào Mường...

Cùng với đó là Ngày tỷ lệ kèo nhà cái giao lưu văn hóa các dân tộc Tây Nam Bộ; Tây Nguyên và Tây Bắc với phần biểu diễn dân ca, dân vũ, nhạc cụ truyền thống các dân tộc; ẩm thực; trình diễn nghệ thuật dệt vải, chế tác nhạc cụ, trò chơi dân gian...

Triển lãm ảnh “Sắc màu các dân tộc Việt Nam” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã tỷ lệ kèo nhà cái vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2023 sẽ giới thiệu đến công chúng 160 bức ảnh chọn lọc về 54 dân tộc Việt Nam...

Quyền Trưởng ban Quản lý Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam Trịnh Ngọc Chung cho biết: Từ đầu năm 2023 đến nay, Làng đã đón khoảng 500.000 du khách tới tham quan, vượt xa chỉ tiêu của cả năm 2023. Tuần “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản Văn hóa Việt Nam” là hoạt động thường niên tại Làng, góp phần lan toả, quảng bá bản sắc văn hóa dân tộc, gìn giữ, phát huy và tôn vinh bản sắc văn hóa 54 dân tộc Việt Nam; nâng cao ý thức, trách nhiệm trong việc xây dựng và phát triển văn hoá, con người đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước. Thông qua đó, đồng bào các địa phương tăng cường liên kết, phối hợp bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc trong xúc tiến, quảng bá, phát triển du lịch tại Làng.../.